سوره ۳۷: ترتیب دهندگان (الصافات)
Sura 37: The Arrangers (Al-Sãffãt)
بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ
به نام خدا، بخشندهترین، مهربانترین
In the name of God, Most Gracious, Most Merciful
١:وَالصّٰفّٰتِ صَفًّا
(۳۷:۱) مرتب کنندگان در صفها.
[37:1] The arrangers in columns.
٢:فَالزّٰجِرٰتِ زَجرًا
(۳۷:۲) سرزنش کنندگان کسانی که باید سرزنش شوند.
[37:2] The blamers of those to be blamed.
٣:فَالتّٰلِيٰتِ ذِكرًا
(۳۷:۳) قرأت کنندگان پیغامها.
[37:3] The reciters of the messages.
٤:إِنَّ إِلٰهَكُم لَوٰحِدٌ
(۳۷:۴) معبود شما فقط یکی است.
[37:4] Your god is only one.
٥:رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَما بَينَهُما وَرَبُّ المَشٰرِقِ
(۳۷:۵) پروردگار آسمانها و زمین، و هر چه در بین آنها است، و پروردگار شرقها.
زیر نویس* ۳۷:۵ هر جسم آسمانى در کره زمين طلوع و غروب ميکند. هر طلوعى “شرق” خوانده ميشود.
[37:5] The Lord of the heavens and the earth, and everything between them, and Lord of the easts.*
Footnote*37:5 Every heavenly body rises on the planet earth, and sets. Every rise is called “east.”
٦:إِنّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنيا بِزينَةٍ الكَواكِبِ
(۳۷:۶) ما پایینترین آسمان را با سیارههای زینتی زینت دادهایم.
زیر نویس* ۳۷:۶ ما در داخلى ترين و کوچکترين آسمان زندگى ميکنيم. جن ها در اين جهان محبوس شده اند.
[37:6] We have adorned the lowest heaven with adorning planets.*
Footnote*37:6 We live in the innermost and smallest universe. The jinns are confined to this universe.
٧:وَحِفظًا مِن كُلِّ شَيطٰنٍ مارِدٍ
(۳۷:۷) ما آن را از شر هر شیطان پلیدی حفظ کردیم.
[37:7] We guarded it from every evil devil.
٨:لا يَسَّمَّعونَ إِلَى المَلَإِ الأَعلىٰ وَيُقذَفونَ مِن كُلِّ جانِبٍ
(۳۷:۸) آنها نمیتوانند جاسوسی جامعه بالایی را بکنند؛ از هر طرف بمباران میشوند.
[37:8] They cannot spy on the High Society; they get bombarded from every side.
٩:دُحورًا وَلَهُم عَذابٌ واصِبٌ
(۳۷:۹) آنها محکوم شدهاند؛ آنها سزاوار عذاب ابدی شدهاند.
[37:9] They have been condemned; they have incurred an eternal retribution.
١٠:إِلّا مَن خَطِفَ الخَطفَةَ فَأَتبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ
(۳۷:۱۰) اگر هر یک از آنها جرأت کند که محدوده خارجی را مورد حمله قرار دهد، با سلاح پرتابی شدیدی ضربه میخورد.
[37:10] If any of them ventures to charge the outer limits, he gets struck with a fierce projectile.
١١:فَاستَفتِهِم أَهُم أَشَدُّ خَلقًا أَم مَن خَلَقنا إِنّا خَلَقنٰهُم مِن طينٍ لازِبٍ
(۳۷:۱۱) از آنها سئوال کن، “آیا خلقت آنها مشکلتر است، یا مخلوقات دیگر؟” ما آنها را از گل خیس خلق کردیم.
[37:11] Ask them, “Are they more difficult to create, or the other creations?” We created them from wet mud.
١٢:بَل عَجِبتَ وَيَسخَرونَ
(۳۷:۱۲) در حالی که تو در هیبت هستی، آنها مسخره میکنند.
[37:12] While you are awed, they mock.
١٣:وَإِذا ذُكِّروا لا يَذكُرونَ
(۳۷:۱۳) هنگامی که به آنها تذکر داده شود، توجه نمیکنند.
[37:13] When reminded, they take no heed.
١٤:وَإِذا رَأَوا ءايَةً يَستَسخِرونَ
(۳۷:۱۴) هنگامی که اثبات را ببینند، استهزاء میکنند.
[37:14] When they see proof, they ridicule it.
١٥:وَقالوا إِن هٰذا إِلّا سِحرٌ مُبينٌ
(۳۷:۱۵) آنها گویند، “این شعبدهای است آشکار!
[37:15] They say, “This is obviously magic!
١٦:أَءِذا مِتنا وَكُنّا تُرابًا وَعِظٰمًا أَءِنّا لَمَبعوثونَ
(۳۷:۱۶) “پس از اینکه ما مردیم و بصورت خاک و استخوان درآمدیم، آیا دوباره برانگیخته میشویم؟
[37:16] “After we die and become dust and bones, do we get resurrected?
١٧:أَوَءاباؤُنَا الأَوَّلونَ
(۳۷:۱۷) “حتی اجداد باستانی ما؟”
[37:17] “Even our ancient ancestors?”
١٨:قُل نَعَم وَأَنتُم دٰخِرونَ
(۳۷:۱۸) بگو، “بله، اجباراً احضار خواهید شد.”
[37:18] Say, “Yes, you will be forcibly summoned.”
١٩:فَإِنَّما هِىَ زَجرَةٌ وٰحِدَةٌ فَإِذا هُم يَنظُرونَ
(۳۷:۱۹) فقط یک اشاره لازم است که در نتیجه آن (برمیخیزند) نگاه میکنند.
[37:19] All it takes is one nudge, whereupon they (stand up) looking.
٢٠:وَقالوا يٰوَيلَنا هٰذا يَومُ الدّينِ
(۳۷:۲۰) آنها خواهند گفت، “وای بر ما؛ این است آن روز قضاوت.”
[37:20] They will say, “Woe to us; this is the Day of Judgment.”
٢١:هٰذا يَومُ الفَصلِ الَّذى كُنتُم بِهِ تُكَذِّبونَ
(۳۷:۲۱) این است آن روز تصمیمگیری که شما آن را باور نمیکردید.
[37:21] This is the day of decision that you used to disbelieve in.
٢٢:احشُرُوا الَّذينَ ظَلَموا وَأَزوٰجَهُم وَما كانوا يَعبُدونَ
(۳۷:۲۲) متجاوزین را احضار کنید، و همسرانشان را، و معبودانی را که پرستش میکردند
[37:22] Summon the transgressors, and their spouses, and the idols they worshiped
٢٣:مِن دونِ اللَّهِ فَاهدوهُم إِلىٰ صِرٰطِ الجَحيمِ
(۳۷:۲۳) در کنار خدا، و آنها را به راه جهنم راهنمایی کنید.
[37:23] beside GOD, and guide them to the path of Hell.
٢٤:وَقِفوهُم إِنَّهُم مَسـٔولونَ
(۳۷:۲۴) آنها را متوقف کنید، و از ایشان سئوال کنید:
[37:24] Stop them, and ask them:
٢٥:ما لَكُم لا تَناصَرونَ
(۳۷:۲۵) “چرا یکدیگر را کمک نمیکنید؟”
[37:25] “Why do you not help one another?”
٢٦:بَل هُمُ اليَومَ مُستَسلِمونَ
(۳۷:۲۶) آنها در آن روز کاملاً تسلیم خواهند بود.
[37:26] They will be, on that day, totally submitting.
٢٧:وَأَقبَلَ بَعضُهُم عَلىٰ بَعضٍ يَتَساءَلونَ
سرزنش دوجانبه
(۳۷:۲۷) آنها نزد یکدیگر خواهند آمد، یکدیگر را مورد سئوال قرار میدهند و سرزنش میکنند.
Mutual Blaming
[37:27] They will come to each other, questioning and blaming one another.
٢٨:قالوا إِنَّكُم كُنتُم تَأتونَنا عَنِ اليَمينِ
(۳۷:۲۸) آنها (به رهبرانشان) خواهند گفت، “شما از طرف راست بر ما میآمدید.”
[37:28] They will say (to their leaders), “You used to come to us from the right side.”
٢٩:قالوا بَل لَم تَكونوا مُؤمِنينَ
(۳۷:۲۹) آنها جواب خواهند داد، “این شما هستید که از مؤمنان نبودید.
[37:29] They will respond, “It is you who were not believers.
٣٠:وَما كانَ لَنا عَلَيكُم مِن سُلطٰنٍ بَل كُنتُم قَومًا طٰغينَ
(۳۷:۳۰) “ما هرگز قدرتی بر شما نداشتیم؛ این شما هستید که ستمکار بودید.
[37:30] “We never had any power over you; it is you who were wicked.
٣١:فَحَقَّ عَلَينا قَولُ رَبِّنا إِنّا لَذائِقونَ
(۳۷:۳۱) “ما عادلانه سزاوار قضاوت پروردگارمان شدیم؛ حالا باید رنج ببریم.
[37:31] “We justly incurred our Lord’s judgment; now we have to suffer.
٣٢:فَأَغوَينٰكُم إِنّا كُنّا غٰوينَ
(۳۷:۳۲) “ما شما را گمراه کردیم، فقط به خاطر اینکه گمراه بودیم.”
[37:32] “We misled you, only because we were astray.”
٣٣:فَإِنَّهُم يَومَئِذٍ فِى العَذابِ مُشتَرِكونَ
(۳۷:۳۳) اینچنین، آنها همگی با هم در عذاب آن روز سهیم خواهند شد.
[37:33] Thus, together they will all partake of the retribution on that day.
٣٤:إِنّا كَذٰلِكَ نَفعَلُ بِالمُجرِمينَ
(۳۷:۳۴) اینچنین ما جزای گناهکاران را میدهیم.
[37:34] This is how we requite the guilty.
٣٥:إِنَّهُم كانوا إِذا قيلَ لَهُم لا إِلٰهَ إِلَّا اللَّهُ يَستَكبِرونَ
اولین دستور
(۳۷:۳۵) وقتی که به آنها گفته شد، “لا اله الا اللَّه (غیر از خدا، معبودی نیست)،” آنها متکبر شدند.
The First Commandment
[37:35] When they were told, “Lã Elãha Ella Allãh [There is no other god beside GOD],” they turned arrogant.
٣٦:وَيَقولونَ أَئِنّا لَتارِكوا ءالِهَتِنا لِشاعِرٍ مَجنونٍ
(۳۷:۳۶) آنها گفتند، “آیا ما باید معبودان خود را به خاطر شاعری دیوانه رها کنیم؟”
[37:36] They said, “Shall we leave our gods for the sake of a crazy poet?”
٣٧:بَل جاءَ بِالحَقِّ وَصَدَّقَ المُرسَلينَ
(۳۷:۳۷) در واقع، او حقیقت را آورده است، و رسولان را تصدیق کرده است.
[37:37] In fact, he has brought the truth, and has confirmed the messengers.
٣٨:إِنَّكُم لَذائِقُوا العَذابِ الأَليمِ
(۳۷:۳۸) مطمئناً، شما دردناکترین عذاب را خواهید چشید.
[37:38] Most assuredly, you will taste the most painful retribution.
٣٩:وَما تُجزَونَ إِلّا ما كُنتُم تَعمَلونَ
(۳۷:۳۹) شما فقط نسبت به آنچه انجام دادهاید مجازات میشوید.
[37:39] You are requited only for what you have done.
٤٠:إِلّا عِبادَ اللَّهِ المُخلَصينَ
(۳۷:۴۰) فقط بندگان خدا که مطلقاً مخلص تنها او هستند (نجات خواهند یافت).
[37:40] Only GOD‘s servants who are absolutely devoted to Him alone (will be saved).
٤١:أُولٰئِكَ لَهُم رِزقٌ مَعلومٌ
(۳۷:۴۱) آنها سزاوار روزیهایی شدهاند که دقیقاً به ایشان اختصاص داده شده است.
[37:41] They have deserved provisions that are reserved specifically for them.
٤٢:فَوٰكِهُ وَهُم مُكرَمونَ
(۳۷:۴۲) همه نوع میوهها. آنها گرامی خواهند شد.
[37:42] All kinds of fruits. They will be honored.
٤٣:فى جَنّٰتِ النَّعيمِ
(۳۷:۴۳) در باغهای مفرح.
[37:43] In the gardens of bliss.
٤٤:عَلىٰ سُرُرٍ مُتَقٰبِلينَ
(۳۷:۴۴) روی مبلمانها نزدیک یکدیگر.
[37:44] On furnishings close to one another.
٤٥:يُطافُ عَلَيهِم بِكَأسٍ مِن مَعينٍ
(۳۷:۴۵) جامهایی از نوشابههای خالص به آنها داده خواهد شد.
[37:45] Cups of pure drinks will be offered to them.
٤٦:بَيضاءَ لَذَّةٍ لِلشّٰرِبينَ
(۳۷:۴۶) زلال و گوارا برای نوشندگان.
[37:46] Clear and delicious for the drinkers.
٤٧:لا فيها غَولٌ وَلا هُم عَنها يُنزَفونَ
(۳۷:۴۷) هرگز آلوده نشود، و هرگز تمام نشود.
[37:47] Never polluted, and never exhausted.
٤٨:وَعِندَهُم قٰصِرٰتُ الطَّرفِ عينٌ
(۳۷:۴۸) با آنها همنشینان عالی خواهند بود.
[37:48] With them will be wonderful companions.
٤٩:كَأَنَّهُنَّ بَيضٌ مَكنونٌ
(۳۷:۴۹) محافظت شده مانند تخم مرغهای شکننده.
[37:49] Protected like fragile eggs.
٥٠:فَأَقبَلَ بَعضُهُم عَلىٰ بَعضٍ يَتَساءَلونَ
ساکنان بهشت، ساکنان جهنم را ملاقات میکنند
(۳۷:۵۰) آنها نزد یکدیگر خواهند آمد، و با یکدیگر گفتگو کنند.
The Dwellers of Heaven Visit the Dwellers of Hell
[37:50] They will come to each other, and confer with one another.
٥١:قالَ قائِلٌ مِنهُم إِنّى كانَ لى قَرينٌ
(۳۷:۵۱) یکی از آنها خواهد گفت، “من رفیقی داشتم.
[37:51] One of them will say, “I used to have a friend.
٥٢:يَقولُ أَءِنَّكَ لَمِنَ المُصَدِّقينَ
(۳۷:۵۲) “او مسخره میکرد:” آیا تو همه اینها را باور داری؟
[37:52] “He used to mock: ‘Do you believe all this?
٥٣:أَءِذا مِتنا وَكُنّا تُرابًا وَعِظٰمًا أَءِنّا لَمَدينونَ
(۳۷:۵۳) “بعد از اینکه بمیریم و بصورت خاک و استخوان در آییم، آیا برای بازخواست، صدا خواهیم شد؟”
[37:53] “‘After we die and turn into dust and bones, do we get called to account?'”
٥٤:قالَ هَل أَنتُم مُطَّلِعونَ
(۳۷:۵۴) او خواهد گفت: “فقط نگاه کن!”
[37:54] He will say, “Just take a look!”
٥٥:فَاطَّلَعَ فَرَءاهُ فى سَواءِ الجَحيمِ
(۳۷:۵۵) وقتی نگاه کند، رفیقش را در قلب جهنم خواهد دید.
زیر نویس* ۳۷:۵۵ مردميکه به بهشت ميروند قادر خواهند بود تا اقوام و دوستانشان را در جهنم بدون عواقب بد ملاقات کنند و آخرت، هر کسى ميتواند بطرف پايين برود، اما نه بطرف بالا بيش از حدى معين. حد هر کس بستگى به درجه رشد و تکاملش دارد (ضميمه ۵).
[37:55] When he looks, he will see his friend in the heart of Hell.*
Footnote*37:55 People who make it to Heaven will be able to visit their relatives and friends in Hell, without adverse consequences. In the Hereafter, anyone can move downward, but not upward beyond a certain limit. The limit is decided by one’s degree of growth and development (App. 5).
٥٦:قالَ تَاللَّهِ إِن كِدتَ لَتُردينِ
(۳۷:۵۶) او (نزد رفیقش خواهد رفت و) گوید، “به خدا، نزدیک بود تو من را نابود کنی.
[37:56] He (will go to him and) say, “By GOD, you almost ruined me.
٥٧:وَلَولا نِعمَةُ رَبّى لَكُنتُ مِنَ المُحضَرينَ
(۳۷:۵۷) “اگر به خاطر نعمت پروردگارم نبود، من هم اکنون با تو بودم.
[37:57] “If it were not for my Lord’s blessing, I would have been with you now.
٥٨:أَفَما نَحنُ بِمَيِّتينَ
(۳۷:۵۸) “(آیا هنوز باور میکنی) که ما میمیریم،
[37:58] “(Do you still believe) that we die,
٥٩:إِلّا مَوتَتَنَا الأولىٰ وَما نَحنُ بِمُعَذَّبينَ
(۳۷:۵۹) “فقط اولین مرگ، و ما هرگز مجازات نمیشویم؟”
[37:59] “only the first death, and we never receive any requital?”
٦٠:إِنَّ هٰذا لَهُوَ الفَوزُ العَظيمُ
بخشودگی: بزرگترین پیروزی
(۳۷:۶۰) چنین است بزرگترین پیروزی.
Redemption: The Greatest Triumph
[37:60] Such is the greatest triumph.
٦١:لِمِثلِ هٰذا فَليَعمَلِ العٰمِلونَ
(۳۷:۶۱) این است آنچه هر کارگری باید برای آن کار کند.
[37:61] This is what every worker should work for.
٦٢:أَذٰلِكَ خَيرٌ نُزُلًا أَم شَجَرَةُ الزَّقّومِ
(۳۷:۶۲) آیا این سرنوشت بهتری است، یا آن درخت تلخ؟
[37:62] Is this a better destiny, or the tree of bitterness?
٦٣:إِنّا جَعَلنٰها فِتنَةً لِلظّٰلِمينَ
(۳۷:۶۳) ما آن را تنبیهی برای متجاوزین قرار دادیم.
[37:63] We have rendered it a punishment for the transgressors.
٦٤:إِنَّها شَجَرَةٌ تَخرُجُ فى أَصلِ الجَحيمِ
(۳۷:۶۴) آن درختی است که در قلب جهنم میروید.
[37:64] It is a tree that grows in the heart of Hell.
٦٥:طَلعُها كَأَنَّهُ رُءوسُ الشَّيٰطينِ
(۳۷:۶۵) گلهایش مانند سرهای شیاطین است.
[37:65] Its flowers look like the devils’ heads.
٦٦:فَإِنَّهُم لَـٔاكِلونَ مِنها فَمالِـٔونَ مِنهَا البُطونَ
(۳۷:۶۶) آنها آنقدر از آن میخورند تا شکمهایشان پر شود.
[37:66] They will eat from it until their bellies are filled up.
٦٧:ثُمَّ إِنَّ لَهُم عَلَيها لَشَوبًا مِن حَميمٍ
(۳۷:۶۷) سپس روی آن نوشابهای دوزخی.
[37:67] Then they will top it with a hellish drink.
٦٨:ثُمَّ إِنَّ مَرجِعَهُم لَإِلَى الجَحيمِ
(۳۷:۶۸) سپس به جهنم باز خواهند گشت.
[37:68] Then they will return to Hell.
٦٩:إِنَّهُم أَلفَوا ءاباءَهُم ضالّينَ
آنها کورکورانه از والدینشان پیروی کردند
(۳۷:۶۹) آنها والدینشان را گمراه یافتند.
They Followed Their Parents Blindly
[37:69] They found their parents astray.
٧٠:فَهُم عَلىٰ ءاثٰرِهِم يُهرَعونَ
(۳۷:۷۰) و کورکورانه رد پایشان را دنبال کردند.
[37:70] And they blindly followed in their footsteps.
٧١:وَلَقَد ضَلَّ قَبلَهُم أَكثَرُ الأَوَّلينَ
(۳۷:۷۱) اکثر نسلهای قبلی هم به همین ترتیب گمراه شدند.
[37:71] Most of the previous generations have strayed in the same manner.
٧٢:وَلَقَد أَرسَلنا فيهِم مُنذِرينَ
(۳۷:۷۲) ما بر ایشان هشدار دهندههایی فرستادهایم.
[37:72] We have sent to them warners.
٧٣:فَانظُر كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ المُنذَرينَ
(۳۷:۷۳) ببین چگونگی عاقبت کسانی را که به ایشان هشدار داده شده بود.
[37:73] Note the consequences for those who have been warned.
٧٤:إِلّا عِبادَ اللَّهِ المُخلَصينَ
(۳۷:۷۴) فقط بندگان خدا که مطلقاً مخلص تنها او هستند (نجات مییابند).
[37:74] Only GOD‘s servants who are absolutely devoted to Him alone (are saved).
٧٥:وَلَقَد نادىٰنا نوحٌ فَلَنِعمَ المُجيبونَ
نوح
(۳۷:۷۵) اینچنین، نوح ما را ندا داد، و ما بهترین جواب دهندگان بودیم.
Noah
[37:75] Thus, Noah called upon us, and we were the best responders.
٧٦:وَنَجَّينٰهُ وَأَهلَهُ مِنَ الكَربِ العَظيمِ
(۳۷:۷۶) ما او و خانواده او را از آن مصیبت عظیم نجات دادیم.
[37:76] We saved him and his family from the great disaster.
٧٧:وَجَعَلنا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الباقينَ
(۳۷:۷۷) ما همراهان او را نجات یافتگان قرار دادیم.
[37:77] We made his companions the survivors.
٧٨:وَتَرَكنا عَلَيهِ فِى الـٔاخِرينَ
(۳۷:۷۸) و ما تاریخ او را برای نسلهای بعدی نگاهداشتیم.
[37:78] And we preserved his history for subsequent generations.
٧٩:سَلٰمٌ عَلىٰ نوحٍ فِى العٰلَمينَ
(۳۷:۷۹) از میان مردمان، صلح بر نوح.
[37:79] Peace be upon Noah among the peoples.
٨٠:إِنّا كَذٰلِكَ نَجزِى المُحسِنينَ
(۳۷:۸۰) ما اینچنین پرهیزکاران را پاداش میدهیم.
[37:80] We thus reward the righteous.
٨١:إِنَّهُ مِن عِبادِنَا المُؤمِنينَ
(۳۷:۸۱) او یکی از بندگان باایمان ما است.
[37:81] He is one of our believing servants.
٨٢:ثُمَّ أَغرَقنَا الـٔاخَرينَ
(۳۷:۸۲) ما بقیه را غرق کردیم.
[37:82] We drowned all the others.
٨٣:وَإِنَّ مِن شيعَتِهِ لَإِبرٰهيمَ
ابراهیم
(۳۷:۸۳) در میان پیروانش، ابراهیم بود.
Abraham
[37:83] Among his followers was Abraham.
٨٤:إِذ جاءَ رَبَّهُ بِقَلبٍ سَليمٍ
(۳۷:۸۴) او با تمام وجود به سوی پروردگارش آمد.
[37:84] He came to his Lord wholeheartedly.
٨٥:إِذ قالَ لِأَبيهِ وَقَومِهِ ماذا تَعبُدونَ
(۳۷:۸۵) او به پدرش و مردمش گفت، “شما چه چیز را پرستش میکنید؟
[37:85] He said to his father and his people, “What are you worshiping?
٨٦:أَئِفكًا ءالِهَةً دونَ اللَّهِ تُريدونَ
(۳۷:۸۶) “آیا این معبودان ساختگی را بجای خدا میخواهید؟
[37:86] “Is it these fabricated gods, instead of GOD, that you want?
٨٧:فَما ظَنُّكُم بِرَبِّ العٰلَمينَ
(۳۷:۸۷) “شما در باره پروردگار جهان چه فکر میکنید؟”
[37:87] “What do you think of the Lord of the universe?”
٨٨:فَنَظَرَ نَظرَةً فِى النُّجومِ
(۳۷:۸۸) او با دقت به ستارگان نگاه کرد.
[37:88] He looked carefully at the stars.
٨٩:فَقالَ إِنّى سَقيمٌ
(۳۷:۸۹) سپس مأیوس شد و گفت، “من از این خسته شدم!”
[37:89] Then he gave up and said, “I am tired of this!”
٩٠:فَتَوَلَّوا عَنهُ مُدبِرينَ
(۳۷:۹۰) آنها از او روی گرداندند.
[37:90] They turned away from him.
٩١:فَراغَ إِلىٰ ءالِهَتِهِم فَقالَ أَلا تَأكُلونَ
(۳۷:۹۱) سپس او روی بطرف بُتهایشان کرد، گفت، “آیا دوست دارید غذا بخورید؟
[37:91] He then turned on their idols, saying, “Would you like to eat?
٩٢:ما لَكُم لا تَنطِقونَ
(۳۷:۹۲) “چرا حرف نمیزنید؟”
[37:92] “Why do you not speak?”
٩٣:فَراغَ عَلَيهِم ضَربًا بِاليَمينِ
(۳۷:۹۳) سپس او آنها را درهم شکست.
[37:93] He then destroyed them.
٩٤:فَأَقبَلوا إِلَيهِ يَزِفّونَ
(۳۷:۹۴) آنها با عصبانیت فراوان نزد او رفتند.
[37:94] They went to him in a great rage.
٩٥:قالَ أَتَعبُدونَ ما تَنحِتونَ
(۳۷:۹۵) او گفت، “چطور میتوانید آنچه را میتراشید، پرستش کنید؟
[37:95] He said, “How can you worship what you carve?
٩٦:وَاللَّهُ خَلَقَكُم وَما تَعمَلونَ
(۳۷:۹۶) “وقتی که خدا شما و هر چه را میسازید، آفریده است!”
[37:96] “When GOD has created you, and everything you make!”
٩٧:قالُوا ابنوا لَهُ بُنيٰنًا فَأَلقوهُ فِى الجَحيمِ
(۳۷:۹۷) آنها گفتند، “بیایید آتش عظیمی برپا کنیم و او را در آن بیاندازیم.”
[37:97] They said, “Let us build a great fire, and throw him into it.”
٩٨:فَأَرادوا بِهِ كَيدًا فَجَعَلنٰهُمُ الأَسفَلينَ
(۳۷:۹۸) آنها بر علیه او توطئه کردند، اما ما آنها را بازنده قرار دادیم.
[37:98] They schemed against him, but we made them the losers.
٩٩:وَقالَ إِنّى ذاهِبٌ إِلىٰ رَبّى سَيَهدينِ
(۳۷:۹۹) او گفت، “من میروم نزد پروردگارم؛ او من را هدایت خواهد کرد.”
[37:99] He said, “I am going to my Lord; He will guide me.”
١٠٠:رَبِّ هَب لى مِنَ الصّٰلِحينَ
(۳۷:۱۰۰) “پروردگار من، به من فرزندان پرهیزکار عطا کن.”
[37:100] “My Lord, grant me righteous children.”
١٠١:فَبَشَّرنٰهُ بِغُلٰمٍ حَليمٍ
(۳۷:۱۰۱) ما به او مژده فرزندی خوب دادیم.
[37:101] We gave him good news of a good child.
١٠٢:فَلَمّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعىَ قالَ يٰبُنَىَّ إِنّى أَرىٰ فِى المَنامِ أَنّى أَذبَحُكَ فَانظُر ماذا تَرىٰ قالَ يٰأَبَتِ افعَل ما تُؤمَرُ سَتَجِدُنى إِن شاءَ اللَّهُ مِنَ الصّٰبِرينَ
خواب شیطانی*
(۳۷:۱۰۲) هنگامی که او آنقدر بزرگ شد تا بتواند با او کار کند، او گفت، “پسرم، در خواب میبینم که تو را قربانی میکنم. چه فکر میکنی؟” او گفت، “ای پدر من، هر کاری که به تو امر شده است انجام بده. بخواست خدا ، تو من را صبور خواهی یافت.”
زیر نویس* ۳۷:۱۰۲ بخشنده ترين هرگز امر به بدى نميکند(۷:۲۸). همانند داستان ايوب، شيطان ادعا کرد که ابراهيم پسرش را بيش از حد دوست دارد، و اجازه داشت تا ابراهيم را در آن امتحان سخت قرار دهد.
Satanic Dream*
[37:102] When he grew enough to work with him, he said, “My son, I see in a dream that I am sacrificing you. What do you think?” He said, “O my father, do what you are commanded to do. You will find me, GOD willing, patient.”
Footnote*37:102 The Most Merciful never advocates evil (7:28). As with Job, Satan claimed that Abraham loved his son too much, and was permitted to put Abraham to that severe test.
١٠٣:فَلَمّا أَسلَما وَتَلَّهُ لِلجَبينِ
(۳۷:۱۰۳) هر دو آنها تسلیم شدند، و او پیشانی وی را زمین گذاشت (تا او را قربانی کند).
[37:103] They both submitted, and he put his forehead down (to sacrifice him).
١٠٤:وَنٰدَينٰهُ أَن يٰإِبرٰهيمُ
خدا دخالت میکند تا ابراهیم و اسماعیل را نجات دهد
(۳۷:۱۰۴) ما او را ندا دادیم: “ای ابراهیم.
God Intervenes to Save Abraham and Ismail
[37:104] We called him: “O Abraham.
١٠٥:قَد صَدَّقتَ الرُّءيا إِنّا كَذٰلِكَ نَجزِى المُحسِنينَ
(۳۷:۱۰۵) “تو خواب را باور کردهای.” ما اینچنین پرهیزکاران را پاداش میدهیم.
[37:105] “You have believed the dream.” We thus reward the righteous.
١٠٦:إِنَّ هٰذا لَهُوَ البَلٰؤُا۟ المُبينُ
(۳۷:۱۰۶) درواقع، آن امتحان سختی بود.
[37:106] That was an exacting test indeed.
١٠٧:وَفَدَينٰهُ بِذِبحٍ عَظيمٍ
(۳۷:۱۰۷) ما (اسماعیل) را با جایگزین کردن حیوانی برای قربانی آزاد کردیم.
[37:107] We ransomed (Ismail) by substituting an animal sacrifice.
١٠٨:وَتَرَكنا عَلَيهِ فِى الـٔاخِرينَ
(۳۷:۱۰۸) و ما تاریخ او را برای نسلهای بعدی حفظ کردیم.
[37:108] And we preserved his history for subsequent generations.
١٠٩:سَلٰمٌ عَلىٰ إِبرٰهيمَ
(۳۷:۱۰۹) صلح بر ابراهیم.
[37:109] Peace be upon Abraham.
١١٠:كَذٰلِكَ نَجزِى المُحسِنينَ
(۳۷:۱۱۰) ما اینچنین پرهیزکاران را پاداش میدهیم.
[37:110] We thus reward the righteous.
١١١:إِنَّهُ مِن عِبادِنَا المُؤمِنينَ
(۳۷:۱۱۱) او یکی از بندگان باایمان ما است.
[37:111] He is one of our believing servants.
١١٢:وَبَشَّرنٰهُ بِإِسحٰقَ نَبِيًّا مِنَ الصّٰلِحينَ
تولد اسحاق
(۳۷:۱۱۲) سپس ما مژده بدنیا آمدن اسحاق را به او دادیم، تا یکی از پیغمبران پرهیزکار باشد.
Birth of Isaac
[37:112] Then we gave him the good news about the birth of Isaac, to be one of the righteous prophets.
١١٣:وَبٰرَكنا عَلَيهِ وَعَلىٰ إِسحٰقَ وَمِن ذُرِّيَّتِهِما مُحسِنٌ وَظالِمٌ لِنَفسِهِ مُبينٌ
(۳۷:۱۱۳) ما به او و اسحاق نعمت عطا کردیم. در میان نسلهای آنها، بعضی پرهیزکار، و بعضی متجاوزین ستمکار هستند.
[37:113] We blessed him and Isaac. Among their descendants, some are righteous, and some are wicked transgressors.
١١٤:وَلَقَد مَنَنّا عَلىٰ موسىٰ وَهٰرونَ
موسی و هارون
(۳۷:۱۱۴) ما همچنین به موسی و هارون نعمت دادیم.
Moses and Aaron
[37:114] We also blessed Moses and Aaron.
١١٥:وَنَجَّينٰهُما وَقَومَهُما مِنَ الكَربِ العَظيمِ
(۳۷:۱۱۵) ما آنها و مردمشان را از آن مصیبت بزرگ نجات دادیم.
[37:115] We delivered them and their people from the great disaster.
١١٦:وَنَصَرنٰهُم فَكانوا هُمُ الغٰلِبينَ
(۳۷:۱۱۶) ما آنها را حمایت کردیم، تا اینکه پیروز شدند.
[37:116] We supported them, until they became the winners.
١١٧:وَءاتَينٰهُمَا الكِتٰبَ المُستَبينَ
(۳۷:۱۱۷) ما به هر دوی آنها کتاب آسمانی پرمحتوا عطا کردیم.
[37:117] We gave both of them the profound scripture.
١١٨:وَهَدَينٰهُمَا الصِّرٰطَ المُستَقيمَ
(۳۷:۱۱۸) ما آنها را در راه راست هدایت کردیم.
[37:118] We guided them in the right path.
١١٩:وَتَرَكنا عَلَيهِما فِى الـٔاخِرينَ
(۳۷:۱۱۹) ما تاریخشان را برای نسلهای بعدی حفظ کردیم.
[37:119] We preserved their history for subsequent generations.
١٢٠:سَلٰمٌ عَلىٰ موسىٰ وَهٰرونَ
(۳۷:۱۲۰) صلح بر موسی و هارون.
[37:120] Peace be upon Moses and Aaron.
١٢١:إِنّا كَذٰلِكَ نَجزِى المُحسِنينَ
(۳۷:۱۲۱) ما اینچنین پرهیزکاران را پاداش میدهیم.
[37:121] We thus reward the righteous.
١٢٢:إِنَّهُما مِن عِبادِنَا المُؤمِنينَ
(۳۷:۱۲۲) هر دو آنها از جمله بندگان پرهیزکار ما بودند.
[37:122] Both of them were among our righteous servants.
١٢٣:وَإِنَّ إِلياسَ لَمِنَ المُرسَلينَ
الیاس
(۳۷:۱۲۳) الیاس یکی از رسولان بود.
Elias
[37:123] Elias was one of the messengers.
١٢٤:إِذ قالَ لِقَومِهِ أَلا تَتَّقونَ
(۳۷:۱۲۴) او به مردمش گفت، “آیا نمیخواهید پرهیزکارانه عمل کنید؟
[37:124] He said to his people, “Would you not work righteousness?
١٢٥:أَتَدعونَ بَعلًا وَتَذَرونَ أَحسَنَ الخٰلِقينَ
(۳۷:۱۲۵) “آیا مجسمهای را میپرستید، بجای خالق متعال؟
[37:125] “Do you worship a statue, instead of the Supreme Creator?
١٢٦:اللَّهَ رَبَّكُم وَرَبَّ ءابائِكُمُ الأَوَّلينَ
(۳۷:۱۲۶) “خدا ؛ پروردگار شما، و پروردگار اجداد شما!”
[37:126] “GOD ; your Lord, and the Lord of your forefathers!”
١٢٧:فَكَذَّبوهُ فَإِنَّهُم لَمُحضَرونَ
(۳۷:۱۲۷) آنها او را باور نکردند. در نتیجه، میبایست برای حساب پس دادن خوانده میشدند.
[37:127] They disbelieved him. Consequently, they had to be called to account.
١٢٨:إِلّا عِبادَ اللَّهِ المُخلَصينَ
(۳۷:۱۲۸) تنها بندگان خدا که مطلقاً مخلص تنها او هستند (نجات مییابند).
[37:128] Only GOD‘s servants who are absolutely devoted to Him alone (are saved).
١٢٩:وَتَرَكنا عَلَيهِ فِى الـٔاخِرينَ
(۳۷:۱۲۹) ما تاریخ او را برای نسلهای بعدی حفظ کردیم.
[37:129] We preserved his history for subsequent generations.
١٣٠:سَلٰمٌ عَلىٰ إِل ياسينَ
(۳۷:۱۳۰) صلح بر الیاس، و همه کسانی که مانند الیاس هستند.
[37:130] Peace be upon Elias, and all those like Elias.
١٣١:إِنّا كَذٰلِكَ نَجزِى المُحسِنينَ
(۳۷:۱۳۱) ما اینچنین پرهیزکاران را پاداش میدهیم.
[37:131] We thus reward the righteous.
١٣٢:إِنَّهُ مِن عِبادِنَا المُؤمِنينَ
(۳۷:۱۳۲) او یکی از بندگان باایمان ما بود.
[37:132] He was one of our believing servants.
١٣٣:وَإِنَّ لوطًا لَمِنَ المُرسَلينَ
لوط
(۳۷:۱۳۳) لوط یکی از رسولان بود.
Lot
[37:133] Lot was one of the messengers.
١٣٤:إِذ نَجَّينٰهُ وَأَهلَهُ أَجمَعينَ
(۳۷:۱۳۴) ما او و همه خانواده او را نجات دادیم.
[37:134] We saved him and all his family.
١٣٥:إِلّا عَجوزًا فِى الغٰبِرينَ
(۳۷:۱۳۵) فقط آن پیرزن محکوم به فنا شده بود.
[37:135] Only the old woman was doomed.
١٣٦:ثُمَّ دَمَّرنَا الـٔاخَرينَ
(۳۷:۱۳۶) ما بقیه را هلاک کردیم.
[37:136] We annihilated all the others.
١٣٧:وَإِنَّكُم لَتَمُرّونَ عَلَيهِم مُصبِحينَ
(۳۷:۱۳۷) شما هنوز در روز از ویرانههایشان میگذرید.
[37:137] You still pass by their ruins by day.
١٣٨:وَبِالَّيلِ أَفَلا تَعقِلونَ
(۳۷:۱۳۸) و در شب. آیا میفهمید؟
[37:138] And by night. Would you understand?
١٣٩:وَإِنَّ يونُسَ لَمِنَ المُرسَلينَ
یونس
(۳۷:۱۳۹) یونس یکی از رسولان بود.
Jonah
[37:139] Jonah was one of the messengers.
١٤٠:إِذ أَبَقَ إِلَى الفُلكِ المَشحونِ
(۳۷:۱۴۰) او به کشتی پرباری فرار کرد.
[37:140] He escaped to the loaded ship.
١٤١:فَساهَمَ فَكانَ مِنَ المُدحَضينَ
(۳۷:۱۴۱) او سرکش شد و بنابراین، به بازندگان پیوست.
[37:141] He rebelled and thus, he joined the losers.
١٤٢:فَالتَقَمَهُ الحوتُ وَهُوَ مُليمٌ
(۳۷:۱۴۲) در نتیجه، ماهی او را بلعید، و او بود کسی که باید سرزنش میشد.
[37:142] Consequently, the fish swallowed him, and he was the one to blame.
١٤٣:فَلَولا أَنَّهُ كانَ مِنَ المُسَبِّحينَ
(۳۷:۱۴۳) اگر به خاطر متوسل شدن او به تفکر و نیایش (خدا) نبود،
[37:143] If it were not that he resorted to meditation (on God),
١٤٤:لَلَبِثَ فى بَطنِهِ إِلىٰ يَومِ يُبعَثونَ
(۳۷:۱۴۴) تا روز برانگیخته شدن در شکمش باقی مانده بود.
[37:144] he would have stayed in its belly until the Day of Resurrection.
١٤٥:فَنَبَذنٰهُ بِالعَراءِ وَهُوَ سَقيمٌ
(۳۷:۱۴۵) ما باعث شدیم تا به صحرا افکنده شود، فرسوده.
[37:145] We had him thrown up into the desert, exhausted.
١٤٦:وَأَنبَتنا عَلَيهِ شَجَرَةً مِن يَقطينٍ
(۳۷:۱۴۶) ما باعث شدیم تا درختی با میوههای خوردنی برایش رویید.
[37:146] We had a tree of edible fruit grown for him.
١٤٧:وَأَرسَلنٰهُ إِلىٰ مِا۟ئَةِ أَلفٍ أَو يَزيدونَ
(۳۷:۱۴۷) سپس ما او را نزد صد هزار، یا بیشتر فرستادیم.
زیر نویس* ۳۷:۱۴۷ در قرآن ۳۰ عدد مختلف تکرار شده است: ۱،۲،۳،۴،۵،۶،۷،۸،۹،۱۰،۱۱،۱۲،۱۹،۲۰،۳۰،۴۰،۵۰،۶۰،۷۰،۸۰،۹۹،۱۰۰،۲۰۰ ،۳۰۰ ، ۱۰۰۰ ، ۲۰۰۰ ، ۳۰۰۰ ، ۵۰۰۰ ،۵۰۰۰۰ ، و ۱۰۰۰۰۰. مجموع اين اعداد ميشود ۱۶۲۱۴۶، يا ۸۵۳۴x۱۹ (به ضميمه ۱ توجه کنيد).
[37:147] Then we sent him to a hundred thousand,* or more.
Footnote*37:147 The Quran mentions 30 numbers: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 19, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 99, 100, 200, 300, 1000, 2000, 3000, 5000, 50000, and 100000. The sum of these numbers is 162146, or 19×8534 (see Appendix 1).
١٤٨:فَـٔامَنوا فَمَتَّعنٰهُم إِلىٰ حينٍ
(۳۷:۱۴۸) آنها ایمان آوردند، و ما اجازه دادیم تا از زندگی این دنیا لذت ببرند.
[37:148] They did believe, and we let them enjoy this life.
١٤٩:فَاستَفتِهِم أَلِرَبِّكَ البَناتُ وَلَهُمُ البَنونَ
(۳۷:۱۴۹) از آنها سئوال کن آیا پروردگارت صاحب دختران است، درحالی که آنها صاحب پسران هستند!
[37:149] Ask them if your Lord has daughters, while they have sons!
١٥٠:أَم خَلَقنَا المَلٰئِكَةَ إِنٰثًا وَهُم شٰهِدونَ
(۳۷:۱۵۰) آیا ما فرشتگان را مؤنث خلق کردیم؟ آیا آنها شاهد بر آن بودند؟
[37:150] Did we create the angels to be females? Did they witness that?
١٥١:أَلا إِنَّهُم مِن إِفكِهِم لَيَقولونَ
(۳۷:۱۵۱) به درستی که آنها کفر فاحشی ببار میآورند، وقتی که میگویند-
[37:151] Indeed, they grossly blaspheme when they say—
١٥٢:وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُم لَكٰذِبونَ
(۳۷:۱۵۲) “خدا پسری اختیار کرده است.” آنها واقعاً دروغگو هستند.
[37:152] “GOD has begotten a son.” Indeed, they are liars.
١٥٣:أَصطَفَى البَناتِ عَلَى البَنينَ
(۳۷:۱۵۳) آیا او دختران را بر پسران ترجیح داد؟
[37:153] Did He choose the girls over the boys?
١٥٤:ما لَكُم كَيفَ تَحكُمونَ
(۳۷:۱۵۴) این چگونه منطقی است که شما دارید؟
[37:154] What is wrong with your logic?
١٥٥:أَفَلا تَذَكَّرونَ
اشاره به کافران
(۳۷:۱۵۵) چرا متوجه نمیشوید؟
Addressing the Disbelievers
[37:155] Why do you not take heed?
١٥٦:أَم لَكُم سُلطٰنٌ مُبينٌ
(۳۷:۱۵۶) آیا اثباتی دارید؟
[37:156] Do you have any proof?
١٥٧:فَأتوا بِكِتٰبِكُم إِن كُنتُم صٰدِقينَ
(۳۷:۱۵۷) کتابتان را به ما نشان دهید، اگر راست میگویید.
[37:157] Show us your book, if you are truthful.
١٥٨:وَجَعَلوا بَينَهُ وَبَينَ الجِنَّةِ نَسَبًا وَلَقَد عَلِمَتِ الجِنَّةُ إِنَّهُم لَمُحضَرونَ
(۳۷:۱۵۸) آنها حتی رابطه خاصی بین او و جنها جعل کردند. جنها خودشان میدانند که زیردست هستند.
[37:158] They even invented a special relationship between Him and the jinns. The jinns themselves know that they are subservient.
١٥٩:سُبحٰنَ اللَّهِ عَمّا يَصِفونَ
(۳۷:۱۵۹) ستایش خدا را؛ بسیار بالاتر از ادعای ایشان.
[37:159] GOD be glorified; far above their claims.
١٦٠:إِلّا عِبادَ اللَّهِ المُخلَصينَ
(۳۷:۱۶۰) فقط بندگان خدا که مطلقاً مخلص تنها او هستند (نجات مییابند).
[37:160] Only GOD‘s servants who are devoted to Him alone (are saved).
١٦١:فَإِنَّكُم وَما تَعبُدونَ
(۳۷:۱۶۱) در واقع، شما و آنچه پرستش میکنید.
[37:161] Indeed, you and what you worship.
١٦٢:ما أَنتُم عَلَيهِ بِفٰتِنينَ
(۳۷:۱۶۲) نمیتوانید هیچ چیز را به او تحمیل کنید.
[37:162] Cannot impose anything on Him.
١٦٣:إِلّا مَن هُوَ صالِ الجَحيمِ
(۳۷:۱۶۳) فقط شما در جهنم خواهید سوخت.
[37:163] Only you will burn in Hell.
١٦٤:وَما مِنّا إِلّا لَهُ مَقامٌ مَعلومٌ
فرشتگان
(۳۷:۱۶۴) هر یک از ما کار مشخصی داریم.
The Angels
[37:164] Each one of us has a specific job.
١٦٥:وَإِنّا لَنَحنُ الصّافّونَ
(۳۷:۱۶۵) ما مرتب کنندگان هستیم.
[37:165] We are the arrangers.
١٦٦:وَإِنّا لَنَحنُ المُسَبِّحونَ
(۳۷:۱۶۶) ما (پروردگارمان را) آنطور که میبایست ستایش کردهایم.
[37:166] We have duly glorified (our Lord).
١٦٧:وَإِن كانوا لَيَقولونَ
پیروی کورکورانه از والدین
(۳۷:۱۶۷) آنها میگفتند،
Following The Parents Blindly
[37:167] They used to say,
١٦٨:لَو أَنَّ عِندَنا ذِكرًا مِنَ الأَوَّلينَ
(۳۷:۱۶۸) “اگر ما دستورات صحیحی از والدینمان دریافت کرده بودیم،
[37:168] “Had we received the correct instructions from our parents,
١٦٩:لَكُنّا عِبادَ اللَّهِ المُخلَصينَ
(۳۷:۱۶۹) “از پرستش کنندگان میبودیم؛ وقف تنها خدا .”
[37:169] “we would have been worshipers; devoted to GOD alone.”
١٧٠:فَكَفَروا بِهِ فَسَوفَ يَعلَمونَ
(۳۷:۱۷۰) اما آنها ایمان نیاوردند، و مطمئناً خواهند فهمید.
[37:170] But they disbelieved, and they will surely find out.
١٧١:وَلَقَد سَبَقَت كَلِمَتُنا لِعِبادِنَا المُرسَلينَ
پیروزی رسولان تضمین شده است
(۳۷:۱۷۱) تصمیم ما قبلاً برای بندگان ما، رسولان مقرر شده است.
Victory for the Messengers Guaranteed
[37:171] Our decision is already decreed for our servants the messengers.
١٧٢:إِنَّهُم لَهُمُ المَنصورونَ
(۳۷:۱۷۲) آنها مطمئناً پیروز هستند.
[37:172] They are surely the victors.
١٧٣:وَإِنَّ جُندَنا لَهُمُ الغٰلِبونَ
(۳۷:۱۷۳) سربازان ما، برندگان هستند.
[37:173] Our soldiers are the winners.
١٧٤:فَتَوَلَّ عَنهُم حَتّىٰ حينٍ
(۳۷:۱۷۴) پس برای مدتی به آنها بی اعتنایی کن.
[37:174] So disregard them for awhile.
١٧٥:وَأَبصِرهُم فَسَوفَ يُبصِرونَ
(۳۷:۱۷۵) آنها را بنگر؛ آنها هم خواهند نگریست.
[37:175] Watch them; they too will watch.
١٧٦:أَفَبِعَذابِنا يَستَعجِلونَ
(۳۷:۱۷۶) آیا آنها مجازات ما را به مبارزه میطلبند؟
[37:176] Do they challenge our retribution?
١٧٧:فَإِذا نَزَلَ بِساحَتِهِم فَساءَ صَباحُ المُنذَرينَ
(۳۷:۱۷۷) در روزی که به آنها اصابت کند، آن روز بسیار فلاکتباری خواهد بود؛ به آنها هشدارهای کافی داده شده است.
[37:177] When it hits them one day, it will be a miserable day; they have been sufficiently warned.
١٧٨:وَتَوَلَّ عَنهُم حَتّىٰ حينٍ
(۳۷:۱۷۸) برای مدتی به آنها اعتناء نکن.
[37:178] Disregard them for awhile.
١٧٩:وَأَبصِر فَسَوفَ يُبصِرونَ
(۳۷:۱۷۹) آنها را بنگر؛ آنها هم خواهند نگریست.
[37:179] Watch them; they too will watch.
١٨٠:سُبحٰنَ رَبِّكَ رَبِّ العِزَّةِ عَمّا يَصِفونَ
(۳۷:۱۸۰) ستایش پروردگارت را، پروردگار بزرگ؛ بسیار بالاتر از ادعاهایشان.
[37:180] Glory be to your Lord, the great Lord; far above their claims.
١٨١:وَسَلٰمٌ عَلَى المُرسَلينَ
(۳۷:۱۸۱) صلح بر رسولان.
[37:181] Peace be upon the messengers.
١٨٢:وَالحَمدُ لِلَّهِ رَبِّ العٰلَمينَ
(۳۷:۱۸۲) ستایش خدا را، پروردگار جهان.
[37:182] Praise be to GOD , Lord of the universe.
مجموع تکرار کلمه خدا (الله) تا آخر این سوره= ۲۱۱۳
مجموع شماره آياتی که تا اینجا دارای کلمه خدا (الله) هستند= ۱۰۹۶۳۹